Havanın hakimi diye nitelendirebileceğimiz en büyük yırtıcı kuş Kartal’dır. Kartalların birçok özellikleri diğer yırtıcı kuşlardan ayrılmasını sağlar.
Havanın hakimi diye nitelendirebileceğimiz en büyük yırtıcı kuş Kartal’dır. Kartalların birçok özellikleri diğer yırtıcı kuşlardan ayrılmasını sağlar.
Kuşlar içerisinde en iyi göz kartala aittir bunun en büyük sebebi de kartal gözünde iki tane retina olmasıdır.
Kartal’ın gözleri o kadar güçlüdür ki yaklaşık 2 kilometre yüksekten yerdeki iyi bir şekilde kamufle olmuş tavşanı görebilir.
Hatta bazı kaynaklarda kartalların gözlerini dürbün gibi kullanarak istediği bir nesneyi 5-6 kat büyüterek gördüğü de belirtilmektedir.
Ayrıca kartalların gözbebekleri kafalarına oranla daha büyüktür.
Kartallar yüksek uçar deyimi kesinlikle doğrudur. Kuşlar içinde en yüksekte uçanlar kartallardır.
Yuvalarını yükseklere yaparlar, dağlara ve yüksek ağaçların tepelerine,genel olarak Dağlarda ve Ormanlarda yaşamaktadır.
Kartallar hayatları boyunca bir eş ve bir yuvada yaşarlar.
Kartallar diğer kuşlarda olduğu gibi yumurtlayarak çoğalırlar. Toplam kuluçka süresi 1,5 ay ile 2 ay arasında değişir.
Kartallar kuluçkaya çok az yumurta ile yatarlar. Genel itibari ile 3 yumurtayı geçmez.
Kartalların önemli bir özelliği de yumurtadan çıkan kartalların en büyüğünün diğer kartal yavrularını öldürmesi olayı olup anne kartal kesinlikle bu öldürme olayına müdahalede bulunmaz. Yani güçlü kartal hayatta kalır.
Kartal yavruları çok yavaş gelişen türlerden birisidir. Ancak 3-4 yaşına geldiklerinde yetişkin sayılırlar. Hatta yetişkin tüyleri bu yaşlarda çıkar.
Kartalların ömrü de çok uzundur. Aşağı yukarı bir insan ömrü kadar vardır.
Kartalların diğer bir özelliği de yükselirken döne döne yükseğe çıkarlar.
Kartalların ağırlıkları yaklaşık olarak 6-7 kilo civarındadır. Kanat açıklıkları ise 2 ile 2,5 metre arasında değişmektedir.
Kartalların ömrünün kısılmasının en büyük nedeni olarak özgürlüğünü yitirmesi gösterilmektedir. Eğer kartalları özgürlüğünden alıkoyarsanız ortalama yaşam süresini yarı yarıya azaltırsınız.
Kartallarında diğer hayvanlar gibi birçok türleri mevcuttur.
Kanatları ve kuyrukları
geniş, bacakları tüylü, iri yırtıcılardır. 2-3 yılda ergenliğe ulaşırlar. Uçuşta sıkça dönerek yükselirler, belirgin parmakları, yukarı kıvrılır.
Ormanlar ve dağlarda yaşarlar. Kaya girintilerinde ve ağaçlarda yuva yaparlar. Kartallar tek eşlidir. Yaşamları boyunca eş değiştirmedikleri gibi her yıl aynı yuvayı kullanırlar. Yuvaları genellikle
kolay ulaşılamayacak yerlerdedir. Yuvayı bıraktıkları bir ya da birkaç yumurtanın kuluçka dönemi altı-sekiz hafta sürer. Yavruları yavaş gelişir ve ancak üç ya da dört yaşına giren
kartalların erişkinlere özgü tüyleri çıkar.
Kartallar yüksek ve hızlı uçan, cesur, atılgan hayvanlardır. İri olanları antilop, maymun, tilki, tavşan gibi hayvanları rahatça öldürebilirler. Kuzu yavrularını kaldırıp kaçıranları vardır. Birbirinin avını almak için döğüşenlerine rastlanır. Avlarının kemiklerini rahatça sindirirler; tüylerini, sindirimden sonra top hâlinde ağızlarından çıkarırlar. Çoğunun ayakları ayak parmaklarına kadar tüylüdür. Kemiricileri ve leşleri tükettiklerinden faydalı sayılabilirler. Bâzı bölgelerde evcilleştirilerek av için kullanılırlar. Sıkıştığında insana saldırmaktan çekinmezler. Kartallar dört ana grup altında toplanarak, incelenirler: 1) Deniz kartalları ve balık kartalları, 2) Yılan kartalları, 3) Arpiakartalları ve tepeli kartallar, 4) Gerçek kartallar veya paçalı kartallar.
Birinci grupta bulunan kartalların hepsinin ayak bilekleri tüysüzdür ve ayak parmaklarında balıkların kaymasını önleyen iğne biçimli yapılar (spikula) mevcuttur. Baş ve kuyruklarında beyaz lekeler görülür .Yavruları da kahverengi tüylüdür. Büyük göl, ırmak ve deniz kıyıları ile bâzı adalarda yaygındırlar. Deniz kartalları, balıkların dışında, fok gibi deniz memelilerinin yavruları ile çeşitli deniz kuşlarını da avlarlar. Yılan kartalları, Asya ve Afrika’da yaşarlar. Çoğunlukla sürüngen ve yılanlarla beslendiklerinden bu adla anılırlar. Çeviklikleri, kısa ve güçlü bacaklarının pullu oluşu ve tüylerinin sıklığı sâyesinde en zehirli yılanları bile tehlikesizce yakalayıp avlarlar. Zaman zaman memeli hayvan, kuş ve leşleri de yedikleri olur. Arpia ve tepeli kartallar Güney Amerika’nın tropik ormanlarında yaygındır. Son derece yırtıcı ve iyi uçucu kuşlardır. Çoğunlukla maymun, aguti ve tembel hayvanları avlarlar. Arpia kartalının dişilerinin ağırlığı 6,5 kg, erkeklerinin ise, 4-5 kg kadardır. Başlarında bulunan bir çift sorguç bu türe ürkütücü bir görünüm kazandırır. Paçalı kartalların 30 kadar türü bilinmektedir. Çok yaygın olan kaya kartalı bu gruptandır.
Kartal eski çağlardan beri bir çok milletin folkloruna cesâret ve kuvvet sembolü olarak geçmiştir. 70-104 yıl kadar yaşarlar. Esâret hayâtına fazla dayanamazlar.
Yorumlar