The Pieta

On beşinci yüzyıldan sonra sıkça işlenen bir konu olan Pietà, kucağında ölü İsa’yı tutan Meryem’in heykelidir. Michelangelo bu eseri Roma’da yaşayan Fransız Piskopos Jean de Bilheres’in siparişi üzerine yapmıştı. Şu an Vatikan’da Aziz Petrus Bazilikası’nda bulunuyor.
Eserin farklı bir havası var. İlk bakışta karşımıza çıkmasını beklediğimiz şey hüzün ve acı olmasına rağmen, İsa’nın yüzünde çektiği acılardan bir iz yok. Yeni doğmuş bir bebek, annesinin kucağında uyuyor gibi… Meryem’in oğlunu bırakmak istemediği her halinden belli.
Michelangelo, Meryem’i 20’li yaşlarında genç bir kız olarak tasvir etmiş oysa İsa çarmıha gerildiğinde annesi ellili yaşlardaydı. Michelangelo bunun sebebini, Meryem’in bakireliğine vurgu olarak belirtmiştir. Ayrıca Meryem’in kafası vücuduna oranla daha küçüktür bu da yine Michelangelo’ya göre ölmüş evladını kaybeden bir annenin devleşmesidir.

Meryem’in hüznüne dikkatli bakalım. Meryem oğlunu çarmıhtan yeni almış ve ölü bedenini, bir bebeği tutar gibi tutuyor. Ölü bedenin ağırlıyla dizleri açılmış fakat durumdan şikayetçi değil aksine oğlunu bırakmak istemediği için sol eliyle İsa’nın kolunun altını nasıl kavradığını ve oradaki cildin nasıl gerginleştiğini görürüz. Bunlar evladını yeni kaybetmiş bir annenin sessiz çığlıkları…
Michelangelo, bu heykeldeki iki insan vücudunu mermerden yapmış olsa da sanki bir ete dönüştürmüş. Vücudun ağırlığını ve cansız bir bedene ait olduğunu anlayabiliyoruz. Meryem’in acısı yüzündeki ifadeye yansımış. Son derece güzel ve genç. Bu gençliğe rağmen ölü bir bedenin ağırlığını taşıyabiliyor. Eserde iki önemli tezatlıktan biri bu. Diğeri ise figürlerden birinin hareketsizliği diğerinin hareketliliği. Yani yaşam ve ölüm…

Mermerin işlemesi çok önemli. Meryem’in elbisesinin kumaşındaki drapeler, İsa’nın bacakları, figürlerin üzerindeki yüzeyler, heykelin canlı bir şekilde durmasını sağlıyor.Michelangelo’nun erken dönem eserlerinden biri olan Pietà heykeli, onun daha yirmi üç yaşında yaptığı ve üzerine adını yazdığı tek heykeldir.